تابهحال به شباهت مغز انسان و گردو توجه کردهاید؟ حکمای باستان این موضوع را فراتر از یک اتفاق ساده میدانستند. در واقع یکی از بزرگترین خواص گردو، توانایی آن در حمایت از مهمترین ارگان بدن یعنی مغز است. ازنظر علمی ثابتشده که گردو برای مغز انسان یک غذای واقعی و پیشرو در میان همه آجیلها است.تابهحال به شباهت مغز انسان و گردو توجه کردهاید؟ حکمای باستان این موضوع را فراتر از یک اتفاق ساده میدانستند. در واقع یکی از بزرگترین خواص گردو، توانایی آن در حمایت از مهمترین ارگان بدن یعنی مغز است. ازنظر علمی ثابتشده که گردو برای مغز انسان یک غذای واقعی و پیشرو در میان همه آجیلها است.آیا میدانید ۸۰۰۰ سال است که گردو مواد غذایی ضروری انسان را تأمین میکند؟ گزارشی در مورد گردو در مجله تغذیه آمریکا (American Journal of Nutrition) منتشرشده است. این گزارش اظهار میدارد که در مقایسه با اکثر آجیلهایی که حاوی اسیدهای چرب غیراشباع هستند، گردو منحصربهفرد است. زیرا این آجیل غنی از اسیدهای چرب غیراشباع ان-۶ (لینولئات، N-6) و ان-۳ (لینولنات، N-3) است. گردو دارای ترکیباتی مانند فولات، فیبر، تاننها و پلی فنولها است. تاننها در عصارهٔ بسیاری از گیاهان وجود دارند و معمولاً آن را از پوست بلوط به دست میآورند. علاوه بر بلوط در گیاهان دیگری نیز مانند به نارس، سیب نارس، سماق، چای، برگ گردو و بارهنگ یافت میشود. پلیفنولها نیز شامل آنتیاکسیدانها بوده و خواص ضدالتهابی و ضد سرطانی دارند.
همانطور که احتمالاً متوجه شدهاید یکی از مهمترین مواد غذایی گردو امگا-۳ آن است. اسیدهای چرب امگا-۳ نهتنها برای سلامت قلب و مغز مفید هستند بلکه برای کنترل التهاب، بهبود گردش خون، بهبود حافظه، قدرت استدلال و کنترل قند خون نیز مفید میباشند.
امگا-۳ در برابر امگا-۶
گونه انسان بر اساس رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد اسیدهای چرب امگا-۳ و مقادیر خیلی کمتر چربیهای غیراشباع که اسیدهای چرب امگا-۶ نامیده میشوند تکامل یافت. امگا-۳ چربی موجود در ماهیهای آزاد مانند سالمون، دانههای کتان، گردو و برخی حیوانات شکار است. امگا-۶ نیز چربی موجود در روغنهای گیاهی، غذاهای بستهبندیشده و برخی آجیلها و دانهها است.
در قرون گذشته، بهتدریج امگا-۶ بیشتری وارد رژیم غذایی ما شده و درعوض مصرف امگا-۳ کاهش یافته است. جای تعجب نیست که همزمان و بهتدریج بیماریهای قلبی، اختلالات شناختی و میزان افسردگی افزایشیافته است. بهجای نسبت تقریباً ایده آل دو به یک یا حتی یک به یک امگا-۳ به امگا-۶ در غذاهای مصرفی اجدادمان، این روزها اعتقاد بر این است که یک آمریکایی بهطور متوسط ۱۵ تا ۲۵ برابر چربیهای امگا-۶ بیشتری نسبت به امگا-۳ مصرف میکند!
خوردن بیشتر گردو بهعنوان بخشی از یک رژیم سالم میتواند این فاصله را کمتر کرده و از ایجاد بیماری جلوگیری کند.
خوب است بدانید که خواص گردو در مجله بیماری آلزایمر (Journal of Alzheimer’s Disease) مورد تحسین قرار گرفته است. این تحسین به خاطر ایجاد بهبود قابلتوجه در حافظه، توانایی یادگیری، کاهش اضطراب و رشد حرکتی در مقایسه با رژیمهای کنترلی است.
علاوه بر امگا-۳، گردو (بانام علمیJuglans regia L. )، مقدار زیادی مواد مغذی دیگری نیز در خود دارد.
ارزش غذایی گردو
یک انس گردو (معادل ۲۸ گرم) یا حدود ۷ عدد مغز کامل گردو دارای ارزش غدایی تقریبی زیر است؛
۱۸۷ کیلوکالری
۵ گرم چربی
۴ گرم پروتئین
۲ گرم فیبر
کمتر از ۱ گرم قند
۴ گرم کربوهیدرات
۴ میلیگرم منگنز (۴۸ درصد نیاز روزانه)
۴ میلیگرم مس (۲۲ درصد نیاز روزانه)
۴۵ میلیگرم منیزیم (۱۱ درصد نیاز روزانه)
۹۸ میلیگرم فسفر (۱۰ درصد نیاز روزانه)
۲ میلیگرم ویتامین B6 (8 درصد نیاز روزانه)
۷ میلیگرم فولات (۷ درصد نیاز روزانه)
۱ میلیگرم تیامین (۶ درصد نیاز روزانه)
اسیدهای چرب امگا-۳، طلایهدار مواد مغذی گردو
اسیدهای چرب امگا-۳، طلایهدار مواد مغذی گردو
نوع اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در گردو و برخی آجیلها و دانهها مانند دانه چیا و دانه کتان، با نوع امگا-۳ موجود در ماهیهایی مانند ماهی سالمون یکسان نیست. بسیاری از پژوهشها روی چربیهای امگا-۳ که خواص بالای آن روی سلامت قلب، عروق و مغز نشان میدهند، به دو چربی موجود در ماهیها به نامهای EPA و DHA اشاره میکنند.
امگا -۳ موجود در گردو، ALA (اسید آلفا لینولنیک) نام دارد. اعتقاد بر این است که بدن میتواند امگا-۳ نوع ALA را به دو نوع EPA و DHA تبدیل کند. هرچند الزاماً نمیتواند چنین کار بزرگی انجام دهد.
درحالیکه چربیهای امگا-۳ نوع ALA گردو دارای فوائد زیادی برای سلامتی هستند، شخصاً توصیه میکنم که امگا-۳ بیشتری از ماهیهای آزاد و در صورت لزوم از مکملهای غذایی دریافت کنید. بسیار مهم است که از رژیم غذایی متنوعی استفاده کنید تا همه انواع امگا-۳ را دریافت نمایید.
۷ خاصیت گردو برای سلامتی بدن
۱- خواص گردو و کمک به مبارزه با افسردگی
امگا-۳ موجود در گردو سبب بهبود عملکرد مغز در سطوح مختلف میشود. برخی شواهد بیولوژیکی نشان میدهند که میزان کم چربیهای امگا-۳ در افسردگی و تعدادی از اختلالات رفتاری و شناختی مشارکت دارد. چرا اینطور است؟ چربیهای ضروری مستقیماً برای ایجاد غشای خارجی سلولها و کمک به عملکرد انتقالدهندههای عصبی استفاده میشوند. پس منطقی است که گردو بهعنوان یک درمان طبیعی برای افسردگی عمل نماید.
چربیهای امگا-۳ به تشکیل پوشش بیرونی نرم و سیال سلول کمک میکند. لذا به آنها توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را میدهد. این موضوع امری حیاتی برای انتقالدهندههای عصبی ناقل «احساس خوب» مانند دوپامین و سروتونین است. بدون مقادیر کافی از انواع مناسب چربیها در رژیم غذایی، عملکرد انتقالدهنده عصبی دچار آسیب شده و بسیاری از افراد این تأثیرات را در بروز احساس اضطراب، استرس مزمن، اشتیاق شدید، خستگی و نوسانات خلقوخو تجربه میکنند. به همین دلیل است که چربیها برای مبارزه با افسردگی و اضطراب حیاتی هستند.
مطالعات جامعی انجامشده که ارتباط بین مصرف مقادیر زیاد چربیهای امگا-۳ را به نرخهای پایینتر افسردگی نشان میدهد. البته این امگا-۳ معمولاً به شکل ماهیهای دریایی بهعلاوه بعضی از آجیلها مانند گردو میباشد. آزمایشهای بالینی کنترلشدهای که اثرات امگا-۳ در پیشگیری از افسردگی و بیماریهای قلبی را بررسی میکند، در تعدادی از مراکز تحقیقاتی بزرگ ادامه دارد. به نظر میرسد هر چه بیشتر در مورد چگونگی عملکرد این چربها بدانیم، بیشتر به خواص چشمگیر آنها پی میبریم، بااینحال اکثر مردم کمبود امگا-۳ دارند و توانایی مالی برای جبران این کمبود را ندارند.
۲- خواص گردو و بهبود سلامت مغز و حفظ حافظه
گردو یک غذای فوقالعاده بهحساب میآید و ممکن است روند پیری را کند نماید. چربیهای امگا-۳ گردو برای تقویت حافظه و قدرت استدلال مهم هستند. بسیاری از افراد که به علت کمبود امگا-۳ از افسردگی بالا رنج میبرند، قربانی مسائل شناختی هستند. مسائل شناختی شامل ناهنجاریهای مرتبط با سن مانند زوال عقل، آلزایمر و سایر اختلالات حافظه میشوند.
پژوهشگران گروه بیوشیمی و عصبشناسی در دانشگاه کراچی اثر گردو بر یادگیری و حافظه در موشها را ارزیابی کردند. آنها بهبود معناداری در یادگیری و حافظه موشهایی که از گردو استفاده کرده بودند، نسبت به گروه دیگر از موشها که گردو مصرف نکرده بودند مشاهده کردند. همچنین موشهایی که از گردو استفاده کرده بودند کاهش قابلتوجهی در مصرف غذا نشان دادند. اگرچه این موضوع تأثیر منفی بر رشد طبیعی آنها نداشت. بدینگونه بررسی مغز موشها افزایش عملکرد انتقالدهندههای عصبی، محافظت در برابر آسیب و بهبود متابولیسم کنترلکننده اعصاب را نشان داد.
۳- خواص گردو و بهبود سلامت قلب
بین میزان مصرف آجیل و امگا-۳ با بهبود سلامت قلب رابطه قدرتمندی وجود دارد. مطالعات نشان میدهند که مواد مغذی گردو با تمیز نگهداشتن شریانها، بهبود گردش خون، تعادل سطوح کلسترول و کاهش التهاب ناشی از بیماریها برای سلامت قلب و عروق سودمند است.
مطالعهای در سال ۲۰۱۲ که در مجله کالج تغذیه آمریکا (Journal of the American College of Nutrition) منتشرشده است. این پژوهش نشان داد که مصرف گردو اثرات مثبتی بر کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک که پیشزمینه دیابت و بیماری قلبی عروقی (CVD) است دارد.
هنگامیکه محققان اثرات مصرف روزانه ۵۶ گرم گردو بر عملکرد اندوتلیال و سایر نشانگرهای زیستی خطرساز برای قلب را در جمعیت بالغین دارای اضافهوزن بررسی کردند، بهبود قابلتوجهی در سلامت قلب و عملکرد اندوتلیال آنان دریافت نمودند. اندوتلیال لایهنازکی از سلولها میباشد که درون رگهای خونی و لنفاوی را میپوشاند. در این بیماران جریان خون بهبود یافته بود، کنترل انسولین آنان بهتر شده بود و فشارخون مناسبتری داشتند. یکی دیگر از مزایای خوردن گردو این بود که بیماران باوجود خوردن مقادیر زیادی گردو اضافه وزن پیدا نکرده بودند.
۴- خواص گردو و کمک به پیشگیری از سرطان
به شکرانه یک غذای ضدالتهابی عالی و غنی از آنتیاکسیدانهای پلی فنول، گردو به عملکرد سیستم ایمنی کمک کرده و میتواند به پیشگیری از سرطان کمک کند. برخی تحقیقات نشان دادهاند که گردو بخشی از یک رژیم غذایی است که مانند یک درمان طبیعی سرطان عمل میکند.
در سال ۲۰۱۳ محققان مرکز علوم سلامت دانشگاه تگزاس (University of Texas Health Science Center) اثر گردو روی ایجاد و رشد سلولهای سرطانی پروستات انسان را در موشها را بررسی کردند. رژیم غذایی شامل گردو در موشها، تعداد تومورها و رشد آنها را به میزان قابلتوجهی کاهش داده بود. همچنین اندازه متوسط تومورهای پروستات در موشهایی که رژیم غذایی همراه با گردو داشتند تقریباً یکچهارم اندازه تومورهای پروستات در آنهایی بود که رژیم غذایی بدون گردو مصرف میکردند بود!
۵- خواص گردو بهعنوان یک میان وعده کاهنده وزن
گردو بهطور مؤثری به کاهش گرسنگی کمک کرده و بهطور طبیعی حاوی مواد مغذی زیادی میباشد. به این معنا که مصرف گردو بسیاری از ویتامینها، مواد معدنی و چربیهای ضروری را برای بدن تامین میکند. اما همه اینها شامل درصد نسبتاً کمی از کالری روزانه شما است. گردو ترکیباتی دارد که چربی شکم را میسوزاند. ازآنجاکه انباشته از اسیدهای چرب و برخی پروتئینها میباشد به شما کمک میکنند تا احساس سیری کنید. این اثر گردو برای محدود کردن میل به غذا، بهویژه خوراکیهایی مانند شکر و کربوهیدراتهای تصفیهشده مهم است.
مطالعات بالینی مربوط به رژیم غذایی نشان میدهند اگرچه گردو کالری بالایی دارد، مصرف آن بهعنوان جایگزین غذاهای دیگر، موجب افزایش خالص وزن بدن نمیشود. هنگامی که بدن از کمبود اسیدهای چرب، پروتئین، فیبر و سایر مواد مغذی ضروری موجود در گردو رنج میبرد، داشتن وزن پایدار، کنترل سطح قند خون، تنظیم انسولین و اشتها و تعادل کلسترول برای آن بسیار سخت است.
درحالیکه میان وعدههای حاوی شکر را میتوان بهعنوان غذاهای مرگبار برای متابولیسم به حساب آورد، مصرف یک انس (حدود ۲۸ گرم) گردو همراه با وعده غذایی یا به عنوان میان وعده میتواند به تعادل قند خون کمک کند، عملکرد شناختی را بهبود بخشد و از پرخوری در طول روز جلوگیری نماید. به یاد داشته باشید که گردو مانند یک کنترلکننده اشتهای طبیعی عمل میکند. بنابراین بهتر است سعی کنید بعضی غذاهای پر چرب مانند گوشتهای فرآوری شده و روغنهای گیاهی که خاصیتی نیز ندارند را با گردو جایگزین کنید.
برای آشنایی با دیگر آجیلهایی که اثر کاهنده وزن دارند مقاله ۶ آجیل مناسب برای کاهش وزن را بخوانید.
۶- خواص گردو و بهبود بهداشت باروری و کمک به رشد و نمو
گردو غنی از مواد مغذی معدنی ضروری مانند پروتئین، فیبر، کلسیم، منیزیم، فسفر، منگنز و پتاسیم است. بنابراین اگر کمبود پتاسیم دارید، گردو میتواند سطح پتاسیم شمارا بالا ببرد. درواقع همه این مواد معدنی برای مغز و بدن در حال رشد حیاتی هستند. به زنان باردار، مادران شیرده و کودکان مصرف منظم و روزانه گردو توصیه میشوند.
برای مثال منگنز موجود در گردو یک ماده معدنی مهم برای رشد، بهداشت باروری، بهبود زخم و رشد مغز است. منگنز برای حفظ سلامت متابولیسم و برای هضم و استفاده از کربوهیدراتهای مواد غذایی که از رشد عضلات و بافتهای بدن حمایت میکنند، ضروری است.
۷- گردو بهترین راه حل برای افزایش امگا-۳ در کودکان
بسیاری از کارشناسان خوردن گردو توسط بچهها را بهعنوان یک میان وعده مغذی برای تقویت مغز توصیه میکنند. همچنین گردو ممکن است یک درمان طبیعی برای ADHD و مشکلات دیگر مربوط به رشد باشد. ADHD یا بیش فعالی اختلالی است که در آن پرتحرکی، بیتوجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتری در یک کودک نسبت به کودکان دیگر وجود دارد. مطالعات متعدد نشان دادهاند که کودکان مدرسهای در صورت مصرف مکملهای امگا-۳ یا دریافت مقادیر قابل توجه امگا-۳ از خوراکیها تمرکز بیشتر، کاهش مشکلات رفتاری و نشانههای مرتبط با ADHD کمتری داشتند.
با توجه به اینکه خوردن ماهیهای دریایی بهطور مرتب برای بسیاری از بچهها سخت است، پیدا کردن راهی برای گذاشتن چند عدد گردو در وعدههای غذایی آنها روشی مناسب برای فراهم کردن طبیعی امگا-۳ در آنها بوده و منجر بهسلامت جسمی و روحی آنها میشود.